Η συμμετοχική δημοκρατία και ο δήμος χανίων

Ο ρόλος των τοπικών κοινωνιών είναι καθοριστικός στη διαδικασία του σχεδιασμού αφού οι πολίτες δικαιούνται να γνωρίζουν και να συμμετέχουν στις αποφάσεις που τους αφορούν αλλά και επίσης να αναλαμβάνουν τις συνέπειες και τις ευθύνες των αποφάσεων τις οποίες συνδιαμόρφωσαν.
Στόχος της τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι η ενδυνάμωση της συμμετοχικής δημοκρατίας, που αποτελεί κυριολεκτικά το οξυγόνο στους θεσμούς, τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς και είναι η μόνη επιλογή που μπορεί ρεαλιστικά να ενισχύσει το κύρος και την αξιοπιστία των θεσμών. Το μεγάλο ζητούμενο είναι να υπάρξουν τομές, ενέσεις θα λέγαμε, άμεσης δημοκρατίας και συμμετοχικής πολιτικής, ώστε να ενεργοποιήσει τα κουρασμένα της αντανακλαστικά η σύγχρονη δημοκρατία.

Στόχος είναι η αντιμετώπιση των προβλημάτων, όσο γίνεται πιο κοντά στους πολίτες, και με την ενεργό συμμετοχή τους σε ζητήματα όπως: Η υγεία, η παιδεία, η απασχόληση, το περιβάλλον, η χωροταξία.
Οι παραπάνω αρχές και στόχοι αποτελούν τις θέσεις της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ), (μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και της εκτελεστικής επιτροπής της οποίας είναι ο δήμαρχος Χανιών) στο ζήτημα της συμμετοχικής δημοκρατίας.
Με βάση τις θέσεις αυτές, ο ρόλος της συμμετοχής των πολιτών και των τοπικών φορέων της κοινωνίας, θεωρείται ως ένα βασικό αναπτυξιακό εργαλείο της δημοκρατίας, στα πλαίσια της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η συμμετοχική δημοκρατία όμως, για τον δήμο Χανίων, φαίνεται να αποτελεί ακόμα ένα όνειρο θερινής νυκτός. Ο πολίτης των Χανίων που θέλει να ενημερωθεί, να συμμετέχει και να συναποφασίζει, αντιμετωπίζεται τουλάχιστον με επιφύλαξη. Οι ομάδες δε των πολιτών, που διεκδικούν και αγωνίζονται, φαίνεται να αποτελούν έναν εν δυνάμει επικίνδυνο εχθρό για τη δημοτική αρχή. Στις φωνές δε διαμαρτυρίας που ακούγονται όλο και πιο έντονα, η απάντηση είναι μονότονα η ίδια: ο Χανιώτικος λαός ψήφισε πρόσφατα. Τελεία και παύλα. Τώρα λοιπόν, θα πρέπει να περιμένουμε όλοι τις επόμενες δημοτικές εκλογές και εκεί θα είμαστε και πάλι ο κυρίαρχος λαός. Αυτή είναι η αντίληψη της σημερινής δημοτικής αρχής για τη συμμετοχική δημοκρατία.
Τα παραδείγματα πολλά. Το χαρακτηριστικότερο όλων, όμως είναι το θέμα του στρατοπέδου Μαρκοπούλου. Η απαξίωση της συμμετοχικής δημοκρατίας σε όλο της το μεγαλείο. Οι συνελεύσεις των κατοίκων, οι 7.000 υπογραφές, οι 26 φορείς της πόλης μας αντιμετωπίστηκαν ειρωνικά, εχθρικά, αδιάφορα. Τα πράγματα όμως γίνονται και επικίνδυνα για την ίδια τη δημοκρατική λειτουργία αυτής της πόλης, όταν απαξιώνονται από τον Δήμαρχο και οι ίδιοι οι θεσμοθετημένοι φορείς, όπως είναι το Νομαρχιακό Συμβούλιο και το ΤΕΕ.
Με παρόμοια νοοτροπία αντιμετωπίζονται από τη δημοτική αρχή όλα τα προβλήματα, μικρά και μεγάλα της πόλης μας. Είτε πρόκειται για πεζοδρομήσεις δρόμων στην παλιά πόλη είτε για την αξιοποίηση του παλιού Νοσοκομείου είτε ακόμα και στο θέμα των σχολικών επιτροπών. Παντού θα πρέπει να υπάρχει ο απόλυτος έλεγχος από τον δήμο. Κανένας διάλογος, καμιά πραγματική συμμετοχή πολιτών, καμιά διαφορετική φωνή.
Σε άλλα θέματα δε, φαίνεται ότι επιλέγεται η τακτική του αιφνιδιασμού των πολιτών. Δεν εξηγείται διαφορετικά η σιγή ιχθύος από τον δήμο στις επικείμενες μετεγκαταστάσεις των δικαστικών φυλακών και της ΒΙΟΧΥΜ. Ποιες είναι οι σκέψεις και οι προτάσεις του δήμου γι’ αυτούς τους τόσο σημαντικούς για την πόλη μας χώρους που απελευθερώνονται; Μήπως περιμένουν πρώτα να δρομολογήσουν τις λύσεις που αυτοί θέλουν και μετά να μας ενημερώσουν; Μήπως αποφεύγουν την πληροφόρηση γιατί φοβούνται τις αντιδράσεις των πολιτών στα επικείμενα σχέδιά τους;
Ευτυχώς όμως που υπάρχει και το αξίωμα της δράσης και αντίδρασης. Το ελπιδοφόρο δηλαδή γι’ αυτήν την πόλη είναι ότι και ιστορία κινημάτων έχει και ακόμα υπάρχουν άνθρωποι που αντιδρούν. Έτσι και σήμερα με χαρά βλέπουμε να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια, ομάδες ενεργών πολιτών που αρθρώνουν διεκδικητικό λόγο και απαιτούν την συμμετοχή τους στα δρώμενα αυτής της πόλης. Αυτή η κινηματική δράση, πιστεύω, ότι είναι και η μόνη λύση, για να αναγκάζομε τους εκάστοτε «άρχοντες» να μας λαμβάνουν υπόψη τους. Είναι η μόνη διέξοδος για τους πολίτες που δεν συμβιβάζονται στον «μίζερο» ρόλο του ψηφοφόρου κάθε τέσσερα χρόνια. Που αναζητούν μια πιο ενεργητική παρέμβαση για τα ζητήματα του τόπου μας.