Το δικαίωμα όλων των παιδιών στη μόρφωση αποτελεί βασική αρχή της παγκόσμιας διακήρυξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην διακήρυξη των δικαιωμάτων του παιδιού του ΟΗΕ (1959). Ιδιαίτερα το δικαίωμα εκπαίδευσης των ατόμων με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (Ε.Ε.Α.) υπογραμμίζεται από τη διακήρυξη του 1975 των Ηνωμένων Εθνών. Πιο πρόσφατη επαναβεβαίωση του δικαιώματος των ατόμων με Ε.Ε.Α. για την παροχή ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών, αποτελεί η Παγκόσμια Διακήρυξη για την «Εκπαίδευση για όλους» και η Διακήρυξη της Σαλαμάνκα (1994), όπου διατυπώνονται οι αρχές, η πολιτική και η πρακτική εφαρμογή στην εκπαίδευση των ατόμων με Ε.Ε.Α. Η ιδέα της εκπαίδευσης για όλους υποστηρίζει ότι «τα σχολεία πρέπει να εξυπηρετούν όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από τις φυσικές, πνευματικές, κοινωνικές, συναισθηματικές, γλωσσικές ή άλλες καταστάσεις (προϋποθέσεις)
Σε αυτή τη βάση, η πολιτεία πρέπει να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της εκπαίδευσης που εμφανίζονται σε όλους τους μαθητές και ιδιαίτερα αυτούς με Ε.Ε.Α. οι οποίοι χρειάζονται διαφορετική ή επιπρόσθετη εκπαίδευση μέσα στο κυρίαρχο σχολείο.
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια στην ελληνική εκπαίδευση, τουλάχιστον στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, έχουν γίνει προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή. Η ίδρυση και λειτουργία των Κ.Δ.Α.Υ (νυν ΚΕΔΔΥ) σε νομαρχιακό επίπεδο, η εντυπωσιακή αύξηση των τμημάτων ένταξης στα δημοτικά σχολεία (η εμφάνισή τους, αν και ελάχιστα ακόμα, στο γυμνάσιο), η ίδρυση μεταπτυχιακών τμημάτων ειδικής αγωγής στα Παιδαγωγικά Τμήματα, η δυνατότητα διετούς μετεκπαίδευσης των μόνιμων δασκάλων, η υλοποίηση σημαντικών προγραμμάτων επιμόρφωσης εκπαιδευτικών από τα πανεπιστήμια, αποτελούν θετικές εξελίξεις στο μακρύ δρόμο προς την υλοποίηση των δικαιωμάτων των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην εκπαίδευση.
Όμως, οι προσπάθειες αυτές κατάφεραν να επιφέρουν μέχρι σήμερα, μερικές μόνο ρωγμές στη στεγανότητα και την αναποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τα περισσότερα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες φοιτούν στις συνηθισμένες τάξεις, όχι εξ αιτίας κάποιας ιδιαίτερης "φιλοσοφικής" στάσης αλλά κατά τύχη και κατ' ανάγκην.. Έτσι, οι καθηγητές αντιμετωπίζουν όλο και πιο συχνά παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, χωρίς όμως την κατάλληλη προετοιμασία του ίδιου του εκπαιδευτικού συστήματος και τις αναγκαίες προσαρμογές του στις ανάγκες των παιδιών αυτών. Τα αναλυτικά προγράμματα και οι διδακτικές μέθοδοι ουσιαστικά δεν άλλαξαν, όπως επίσης και η δομή του σχολείου, της τάξης και του ωρολογίου προγράμματος. Οι ίδιοι, επίσης, οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν την απαιτούμενη κατάρτιση και τις απαιτούμενες γνώσεις για να μπορούν να χειρίζονται τα θέματα αυτά. Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικό άλλωστε το εύρημα πρόσφατης έρευνας, ότι το 96% των εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ούτε έχει καταρτιστεί κατάλληλα, ούτε είναι σε θέση να διδάξει αυτούς τους μαθητές.
Στο πεδίο της διδακτικής πράξης λοιπόν, όπου και διαδραματίζονται οι συγκρούσεις ανάμεσα στην πρόθεση και την εφαρμογή, ανάμεσα σε ότι αορίστως καλείται ιδεολογία και τις επιβιώσεις της, μέσα από συγκεκριμένες συνθήκες που τις βάζουν σε δοκιμασία, διαπιστώνεται ότι επί της ουσίας, το σημερινό σχολείο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν αποδέχεται τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, γιατί δεν είναι σε θέση να προσαρμοστεί στις ανάγκες τους αυτές. Αισθάνεται όμως, υποχρεωμένο να δέχεται την παρουσία τους σαν μια έκφραση φιλανθρωπίας και ανοχής. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια όμως, δεν υλοποιείται το θεσμικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των παιδιών αυτών για ίσες ευκαιρίες μάθησης και ανάπτυξης της προσωπικότητάς τους.
Αθανασάκης Αντώνης
Εκπαιδευτικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου